User Experience Design

สวัสดี ไม่ได้พูดคำนี้นานเหมือนกัน วัน ๆ ผมตื่นมาแล้วก็เปิดคอมพิวเตอร์แล้วก็ทำงาน แล้วก็หายไปในสารระบบสารสนเทศ บางวันก็ลืมไปว่าเราต้องพบหน้าค่าตาใครเค้าบ้าง ก็เลยถือโอกาสสวัสดี กับการกลับมาของ ThaiCSS ในบ้านหลังใหม่ ระบบใหม่หวังว่าคงช่วยเหลือผู้ใช้ เพื่อน ๆ แฟน ๆ นักอ่านได้มากไม่ใช่น้อย ให้สมกับที่พรทุ่มเท อดหลับอดนอนสร้างระบบนี้ขึ้นมาใหม่

วันนี้ผมจะพูดถึงอะไร ผมจะพูดถึง Findability website ชื่อมันดูโก้เก๋ดีไหมครับ มันเป็นแนวคิดใหม่ของ Aaron Walter จริง ๆ แล้วก็ไม่ใช่อะไรใหม่ไปเลยทีเดียวเพียงแต่แนวคิดเหล่านี้ยังไม่มีใครบัญญัติชื่อให้มัน ลักษณะการทำงานของมันอย่างเป็นรูปธรรม ทีนี้เรามาดูกันว่า ไอ้ Findability Web มันคืออะไร ซึ่งโดยการทำงานของมันแล้วมันก็คือ Website ที่มีเป้าหมายมุ่งเน้นช่วยเหลือผู้ใช้ให้

• เจอ website ที่พวกเขาค้นหา
• เจอ content ที่ต้องการใน website นั้น ๆ
• หรือ รับรู้ถึงคุณค่า ของ content ใหม่ ๆ ที่พวกเขาค้นเจอ

หลายคนในตอนนี้วันนี้ ที่ทำงานอยู่ใน field นี้ (web designer และ web programmer) เชื่อว่า 95% ยังไม่รู้จัก accessibility หรือ รู้จักในทางที่ผิด ๆ หรือ ไม่ดีพอ คุณจะทำอย่างไรถ้าวันนึงเจ้าสิ่งนี้เป็นหนึ่งใน requirement ของลูกค้าของคุณ? หลาย ๆ คนคิดว่า acessibility เนี่ยต้องมานั่งทำหลังจากที่ website เสร็จแล้วเปิดใช้งานแล้วค่อยมาตามเก็บกันทีหลัง หรือ ทำก็ต่อเมื่อลูกค้ามาร้องขอ เป็น requirement เพิ่มเติมเก็บเงินกันไป

ผมไม่เข้าใจหรอกว่าไอ้ความคิดแบบนั้นมันเกิดขึ้นมาได้ยังไง หากแต่ว่า ถ้าคุณได้ลองอ่าน Guideline ของ W3 แล้ว และ พินิจพิเคราะห์ไปด้วยคณะอ่านแล้วคุณจะทราบได้ว่า accessibility มันเป็นรากเหง้ารากฐานในการสร้าง หรือ พัฒนา website อย่างแท้จริง และ มันก็เป็นสิ่งที่คุณไม่ควรทิ้งหรือข้ามไม่ทำมันไป มันต้องเริ่มตั้งแต่การคิดที่จะออกแบบ และ พัฒนา website

James Edwards, กล่าวไว้ในบทความ Why Accessibility? Because It’s Our Job! ว่า

“ถ้าเราเรียกตัวเองว่าเราเป็นมือโปร และ ก็ทำงานได้เต็มที่สุดยอดและถูกต้องที่สุดแล้วล่ะก็ เราก็ต้องให้ความซื่อสัตย์ต่อลูกค้าของเรา, ลูกค้าของลูกค้าของเรา และ ตัวเราเองด้วย เหมือนกับ เชฟที่ต้องคำนึงถึงสุขภาพของลูกค้า วิศวะกรที่ต้องคำนึงความปลอดภัยของสิ่งปลูกสร้าง และ พวกเรา ก็ต้องคำนึงถึง accessibility”

จากประสบการณ์ทำงานกับ Agency และ กับบริษัททั้งหลาย ที่ผมได้ร่วมงานมา ประสบการณ์ดีดี และ ปัญหาที่ผมได้พบนั้นก็มี case ต่าง ๆ มากมายหลายสิ่งอยู่ (หลายสิ่งอยู่ = สำเนียงแถวบ้านผมน่ะ ความหมายประมาณ “หลายสิ่งเหมือนกัน” ตามภาษาภาคกลาง) ผมอยากจะยกสิ่งที่ผมเคยร่ำเรียนมา หรือ concept ที่ผมพอจำได้เลือนลาง หรือ อาจเสริมลงไปบ้างเล็ก ๆ น้อย ๆ มาเป็นตัวอย่างในการคิด การลำดับการทำงานให้มีประสิทธิภาพ อาจจะเป็นประโยชน์ หรือ ไม่เป็นประโยชน์ ก็ต้องขอขอบคุณ และ ขออภัยไว้ล่วงหน้า และ ก็อยากให้เพื่อน ๆ พี่ ๆ น้อง ๆ หรือ ผู้ที่เป็นมิตรรักแฟนเพลง ThaiCSS แสดงความคิดเห็นกันให้หูดับตับแลบ กันที่บทความนี้ ถือเสียว่าเป็น การฉลอง section ใหม่ ที่ผมขอพรเปิดขึ้นมาละกัน

จริง ๆ แล้วมันอาจจะเป็นบทเรียนที่เราได้เรียนในสมัยอุดมศึกษาแล้วก็ได้ ในภาควิชาโฆษณา หรือ สื่อสารมวลชน ผนวกกับวิชาการพัฒนาซอฟท์แวร์ ซึ่งผมเรียน MIS มาก็พอจะได้เรียนมาคร่าว ๆ บ้างบางตัวในส่วนของทางนิเทศน์ศาสตร์ สิ่งที่ผมจะเขียนมันเกี่ยวข้องกับ Web Agency และ Freelance ทางด้าน Web Design ซึ่งผมคิดว่าอาจจะไหล ไปร่วมกับงานด้านอื่น ๆ ได้เช่นกัน เพราะมันน่าจะเอาไป Apply ต่อยอดได้ต่อไปได้ บางทีมันอาจจะเป็นบทเรียนที่เราเรียนแล้วถูกลืมไปว่าเราเอามันมาใช้ประโยชน์เมื่อทำงานจริง ๆ ก็ได้ เข้าเรื่องกันเลยดีกว่า

CSS ทำให้สิ่งที่ผมกล่าวมาในตอนที่ 1 นั้นเปลี่ยนไป และแน่ใจได้เลยว่า ถ้าได้ลองใช้ดูแล้วจะได้รู้ว่า ความฝันที่พวกเรานั้นเคยวาดไว้ มันจะเป็นจริงขึ้นมาเสียทีแล้ว เราจะต้องเริ่มทำความเข้าใจ มันจากอะไร Designer หลาย ๆ คนที่เริ่มทำงานกับ CSS นั้นจะรู้ได้เลยว่า ลักษณะโครงสร้างของ CSS นั้น แตกต่างไปจาก Table และก้าวข้ามขีดจำกัดของ Grid Design ได้สบาย ๆ เลย และมันสามารถลดสิ่งที่ไม่จำเป็นต้องใช้ออกไปจากงานของเราได้มากขึ้น และ ทำให้เราจัดการงานของเราได้ดีขึ้น ตอบสนองความต้องการจากไอเดียได้มากขึ้นกว่าเดิม (มองในแง่มุมของ Designer นะครับ)

CSS Visual Model เป็นได้ทั้ง lines และ boxes ซึ่งใช่มันเป็นส่วนหนึ่งของ Grid แต่เราสามารถทำอะไรกับ boxes ได้มากขึ้นไม่ว่าจะด้านในด้านนอกของ boxes หรือ เราอาจจะอยากให้มันไม่ทำหน้าที่เป็นเหมือน boxes ด้วยก็ได้ เราสามารถกำหนดคุณลักษณะให้กับมันได้อย่างอิสระตามที่เราอยากจะให้มันเป็น