การที่เราไปทำงานแล้วใช้เวลาพักผ่อนมองบ้านอื่นเมืองอื่นมันก็ดีไปอีกอย่าง สิ่งหนึ่งที่ผมตระหนักได้หลังจากการเดินทัวร์ลอนดอนครั้งนี้คือ การเดินตามที่หนังสือชวนเที่ยวคงไม่ใช่แนวทางถนัดสำหรับผม เพราะผมไม่ชอบสถานที่ที่มีผู้คนเยอะๆ โดยเฉพาะทุกคนมีจุดมุ่งหมายเดียวกันคือมาเที่ยว แต่ละจุดแต่ละที่ที่หนังสือเหล่านั้นแนะนำก็มักจะมีคนที่ถูกแนะนำมาเหมือนกันเสมอ
ในเมื่อวิถี แห่งชุมชนคนบ้านบอก ไม่มีวันหยุดสุดสัปดาห์ ไม่มีวันลา ไม่มีวันขาด มีแต่งานบุญประเพณีทางพิธีกรรมหรือศาสนาเท่านั้น เพียงพอที่จะทำให้ชาวนา ชาวสวนแห่งชนบท เว้นจากภาระหน้าที่การงานมาสังสรรค์เฮฮากันในรอบปี
พ่อแม่ ออกทำไร่ ไถนา ลูกหลาน ไม่ว่าจะเล็กหรือโต ก็ต้องออกไปยังเลือกสวนไร่นาของตนตามไปด้วย โดยไม่มีข้อโต้แย้งหรือข้อแม้ใดๆ เว้นแต่ว่า ครอบครัวนั้นไม่ได้มีอาชีพ ทำไร่ ทำนา เหมือนผู้คนในหมู่บ้านส่วนใหญ่
เฉกเช่น สมชาย เพื่อนผู้อาวุโสของผม บ้านของเขาอยู่ห่างจากบ้านของผมออกไปทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือประมาณ สองกิโลเมตร ไม่มีไฟฟ้าไม่มีน้ำประปา ผู้หลักผู้ใหญ่ในหมู่บ้าน ต่างพากันเรียกขานสถานที่แห่งนั้นว่า ทับ ซึ่งบ้านเรือนเป็นเพียงสิ่งปลูกสร้างง่ายๆ ไม่ถาวร เพราะอาชีพรับจ้างตัดอ้อย สมัยนั้นผู้นำครอบครัวต้องพาครอบครัวเดินทางตามเถ้าแก่ไร่อ้อย หน้าใหม่หน้าเก่า สลับกันไป ในต่างฤดูทำให้สถานที่พักพิงไม่เป็นหลักแหล่งแน่นอน
จวบจนเนิ่นนานหลายปีผ่าน ทับ แห่งนั้นได้กลายเป็นหมู่บ้านจริงๆ หลายครอบครัว เลือกที่จะหยุดปักหลักปักฐาน ใช้แรงงานแลกกับพื้นดินเพื่อให้ครอบครัวได้อยู่อาศัย ซึ่งพ่อแม่ของสมชายก็เป็นหนึ่งในนั้น
น่าแปลกใจไม่น้อย ที่เมื่อผลสอบออกมา นั้นทำให้เหล่าเพื่อนสนิท ข้างกายของผม ต่างสีหน้ายิ้มแย้มแจ่มใส ทั้งทั้ง ที่มีเลข ศูนย์ ตัวสีแดง อยู่เกือบครึ่งค่อนสมุดรายงานเกรดนักเรียน ที่คุณครูประจำชั้น ป.2 เพิ่งขานชื่อให้นักเรียนในปกครองของตนออกไปรับ
และต้องมาแปลกใจยิ่งกว่า เมื่อทั้งสองนำตัวเลขอันไม่น่าพิศมัยของใครหลายคนในห้อง อย่างเลข ศูนย์ มาอวดประชันกัน ว่าใครได้ครอบครอง ผลผลิตแห่งความโง่เขลามากที่สุด ผมอาจจะไม่รู้สึกเสียใจสักเท่าไหร่ กับการพลาดโอกาสแห่งการแข่งขันในครั้งนั้น เลข สาม เพียงตัวเดียวที่แปลกแยกออกมาจาก เลข สี่ นั้นสามารถทำให้ผมรู้สึกผิดนิดๆ ที่ไม่สามารถทำตามคำสัญญาที่ให้ไว้กับแม่ได้ ว่าจะเอาแค่เพียงเกรด สี่ เท่านั้นกลับบ้าน มิหนำซ้ำ ตำแหน่งผู้สอบได้ที่ หนึ่งก็หลุดลอยไปอยู่ กับคู่ปรับแห่งการเรียนของผม ตลอด ห้า เทอมที่ผ่านมา นาม จำเนียร