๒. ปิดเทอม
ในเมื่อวิถี แห่งชุมชนคนบ้านบอก ไม่มีวันหยุดสุดสัปดาห์ ไม่มีวันลา ไม่มีวันขาด มีแต่งานบุญประเพณีทางพิธีกรรมหรือศาสนาเท่านั้น เพียงพอที่จะทำให้ชาวนา ชาวสวนแห่งชนบท เว้นจากภาระหน้าที่การงานมาสังสรรค์เฮฮากันในรอบปีพ่อแม่ ออกทำไร่ ไถนา ลูกหลาน ไม่ว่าจะเล็กหรือโต ก็ต้องออกไปยังเลือกสวนไร่นาของตนตามไปด้วย โดยไม่มีข้อโต้แย้งหรือข้อแม้ใดๆ เว้นแต่ว่า ครอบครัวนั้นไม่ได้มีอาชีพ ทำไร่ ทำนา เหมือนผู้คนในหมู่บ้านส่วนใหญ่
เฉกเช่น สมชาย เพื่อนผู้อาวุโสของผม บ้านของเขาอยู่ห่างจากบ้านของผมออกไปทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือประมาณ สองกิโลเมตร ไม่มีไฟฟ้าไม่มีน้ำประปา ผู้หลักผู้ใหญ่ในหมู่บ้าน ต่างพากันเรียกขานสถานที่แห่งนั้นว่า ทับ ซึ่งบ้านเรือนเป็นเพียงสิ่งปลูกสร้างง่ายๆ ไม่ถาวร เพราะอาชีพรับจ้างตัดอ้อย สมัยนั้นผู้นำครอบครัวต้องพาครอบครัวเดินทางตามเถ้าแก่ไร่อ้อย หน้าใหม่หน้าเก่า สลับกันไป ในต่างฤดูทำให้สถานที่พักพิงไม่เป็นหลักแหล่งแน่นอน จวบจนเนิ่นนานหลายปีผ่าน ทับ แห่งนั้นได้กลายเป็นหมู่บ้านจริงๆ หลายครอบครัว เลือกที่จะหยุดปักหลักปักฐาน ใช้แรงงานแลกกับพื้นดินเพื่อให้ครอบครัวได้อยู่อาศัย ซึ่งพ่อแม่ของสมชายก็เป็นหนึ่งในนั้น
วิไล แม้เพียงแค่ผมเดินออกไปชานหลังบ้าน ระยะห่างเพียงแค่ สามสิบเมตร ก็เพียงพอที่จะทำให้เราสามารถตะโกน เพรียกหากันได้ อย่างง่ายดาย และทั้งครอบครัวของ ผมและครอบครัวของวิไล ก็มีการร่วมวงอาหาร เช้าเย็นกันออกจะบ่อย ตามลักษณะความเอื้อเฟื้อ ใกล้ชิดประสาบ้านนอกสมัยเก่า เมื่อเทียบกับสมชายแล้ว วิไล ออกจะสะบายกว่าอย่างเห็นได้ชัด เพราะว่าอาชีพซึ่งเวียนมาบรรจบครบรอบในห้วงฤดูแห่งการเก็บเกี่ยวผลผลิตใกล้จะเสร็จสิ้นเยี่ยงนี้ จะเป็นอื่นใดไปไม่ได้ นอกจาก เจ้ามือวงไฮ-โล
เซียน คือสมญานามของ พ่อและแม่ ของวิไล ที่ผู้คนในหมู่บ้านเรียกขาน พ่อเป็นคนเขย่าจานลูกเต๋า แม่จับตาดูลูกขาในวง ลูกชายนั่งเรียนรู้กลวิถี แห่งการพนัน เพื่อที่จะได้เป็นเรียวเป็นแรงแทนได้ หากเมื่อใด ชายผู้เป็นบิดานั้นเมื่อยล้า อยากพักสายตา และอริยาบท
เสียงเฮดังลั่น จากหลังวัดท้ายหมู่บ้าน ห้วงเวลาใกล้วันสงกรานต์ เช่นนี้ อาจจะทำให้ผู้พิทักษ์สันติราษฏ์ นั้นทำงานหนักเพิ่มขึ้นเป็นสองเท่า เพราะอาจจะไม่ใช่หมู่บ้านของผมเพียงแห่งเดียวเท่านั้นที่มีวงการพนันแบบนี้ แต่ในเมื่อ หมู่บ้านของผมซึ่งอาจจะเรียกได้ว่าเป็นหมู่บ้านสุดท้าย เขตชายแดนติดต่อระหว่างอำเภอเมืองกับอีกอำเภอหนึ่ง ทั้งที่ไกล และกันดาร เยี่ยงนี้แล เป็นผลให้ เหล่าราชการชุดสีกากีไม่ค่อยย่างกรายเข้ามาถึงเท่าไรนัก อย่าว่าแต่ตำรวจเลย บางทีเวลาคนในหมู่บ้านนั่งรถสองแถวออกจากตัวเมืองมา แล้วบังเอิน เหลือผู้โดยสารเพียงคนเดียวที่ต้องนั่งรถเข้าหมู่บ้าน คนขับรถโดยสารยังไม่อยากจะมาส่ง ผู้โดยสารต้องเดินบนถนนลูกรังกลับบ้านเอาเองอีก สามถึงสี่ กิโลเมตร
ด้วยเหตุนี้เอง คาสิโนย่อมๆ ก็ก่อตัวขึ้นท้ายวัด เล่นเอาหลวงพ่อไม่ได้จำวัดกันไปหลายสัปดาห์
ในเมื่อวิถี แห่งชุมชนคนบ้านบอก ไม่มีวันหยุดสุดสัปดาห์ ไม่มีวันลา ไม่มีวันขาด มีแต่งานบุญประเพณีทางพิธีกรรมหรือศาสนาเท่านั้น เพียงพอที่จะทำให้ชาวนา ชาวสวนแห่งชนบท เว้นจากภาระหน้าที่การงานมาสังสรรค์เฮฮากันในรอบปีพ่อแม่ ออกทำไร่ ไถนา ลูกหลาน ไม่ว่าจะเล็กหรือโต ก็ต้องออกไปยังเลือกสวนไร่นาของตนตามไปด้วย โดยไม่มีข้อโต้แย้งหรือข้อแม้ใดๆ เว้นแต่ว่า ครอบครัวนั้นไม่ได้มีอาชีพ ทำไร่ ทำนา เหมือนผู้คนในหมู่บ้านส่วนใหญ่
เฉกเช่น สมชาย เพื่อนผู้อาวุโสของผม บ้านของเขาอยู่ห่างจากบ้านของผมออกไปทางทิศตะวันออกเฉียงเหนือประมาณ สองกิโลเมตร ไม่มีไฟฟ้าไม่มีน้ำประปา ผู้หลักผู้ใหญ่ในหมู่บ้าน ต่างพากันเรียกขานสถานที่แห่งนั้นว่า ทับ ซึ่งบ้านเรือนเป็นเพียงสิ่งปลูกสร้างง่ายๆ ไม่ถาวร เพราะอาชีพรับจ้างตัดอ้อย สมัยนั้นผู้นำครอบครัวต้องพาครอบครัวเดินทางตามเถ้าแก่ไร่อ้อย หน้าใหม่หน้าเก่า สลับกันไป ในต่างฤดูทำให้สถานที่พักพิงไม่เป็นหลักแหล่งแน่นอน จวบจนเนิ่นนานหลายปีผ่าน ทับ แห่งนั้นได้กลายเป็นหมู่บ้านจริงๆ หลายครอบครัว เลือกที่จะหยุดปักหลักปักฐาน ใช้แรงงานแลกกับพื้นดินเพื่อให้ครอบครัวได้อยู่อาศัย ซึ่งพ่อแม่ของสมชายก็เป็นหนึ่งในนั้น
วิไล แม้เพียงแค่ผมเดินออกไปชานหลังบ้าน ระยะห่างเพียงแค่ สามสิบเมตร ก็เพียงพอที่จะทำให้เราสามารถตะโกน เพรียกหากันได้ อย่างง่ายดาย และทั้งครอบครัวของ ผมและครอบครัวของวิไล ก็มีการร่วมวงอาหาร เช้าเย็นกันออกจะบ่อย ตามลักษณะความเอื้อเฟื้อ ใกล้ชิดประสาบ้านนอกสมัยเก่า เมื่อเทียบกับสมชายแล้ว วิไล ออกจะสะบายกว่าอย่างเห็นได้ชัด เพราะว่าอาชีพซึ่งเวียนมาบรรจบครบรอบในห้วงฤดูแห่งการเก็บเกี่ยวผลผลิตใกล้จะเสร็จสิ้นเยี่ยงนี้ จะเป็นอื่นใดไปไม่ได้ นอกจาก เจ้ามือวงไฮ-โล
เซียน คือสมญานามของ พ่อและแม่ ของวิไล ที่ผู้คนในหมู่บ้านเรียกขาน พ่อเป็นคนเขย่าจานลูกเต๋า แม่จับตาดูลูกขาในวง ลูกชายนั่งเรียนรู้กลวิถี แห่งการพนัน เพื่อที่จะได้เป็นเรียวเป็นแรงแทนได้ หากเมื่อใด ชายผู้เป็นบิดานั้นเมื่อยล้า อยากพักสายตา และอริยาบท
เสียงเฮดังลั่น จากหลังวัดท้ายหมู่บ้าน ห้วงเวลาใกล้วันสงกรานต์ เช่นนี้ อาจจะทำให้ผู้พิทักษ์สันติราษฏ์ นั้นทำงานหนักเพิ่มขึ้นเป็นสองเท่า เพราะอาจจะไม่ใช่หมู่บ้านของผมเพียงแห่งเดียวเท่านั้นที่มีวงการพนันแบบนี้ แต่ในเมื่อ หมู่บ้านของผมซึ่งอาจจะเรียกได้ว่าเป็นหมู่บ้านสุดท้าย เขตชายแดนติดต่อระหว่างอำเภอเมืองกับอีกอำเภอหนึ่ง ทั้งที่ไกล และกันดาร เยี่ยงนี้แล เป็นผลให้ เหล่าราชการชุดสีกากีไม่ค่อยย่างกรายเข้ามาถึงเท่าไรนัก อย่าว่าแต่ตำรวจเลย บางทีเวลาคนในหมู่บ้านนั่งรถสองแถวออกจากตัวเมืองมา แล้วบังเอิน เหลือผู้โดยสารเพียงคนเดียวที่ต้องนั่งรถเข้าหมู่บ้าน คนขับรถโดยสารยังไม่อยากจะมาส่ง ผู้โดยสารต้องเดินบนถนนลูกรังกลับบ้านเอาเองอีก สามถึงสี่ กิโลเมตร
ด้วยเหตุนี้เอง คาสิโนย่อมๆ ก็ก่อตัวขึ้นท้ายวัด เล่นเอาหลวงพ่อไม่ได้จำวัดกันไปหลายสัปดาห์