Tag: การศึกษา

แตกต่างกันอย่างไรบ้างกับการผลิตมาเพื่อจำหน่าย และผลิตมาเพื่อบริโภคในครัวเรือน อย่างแรก ก็บอกแล้วว่าผลิตมาเพื่อจำหน่าย อย่างที่สองก็ผลิตมาเพื่อเลี้ยงชีพในครอบครัว เฉกเช่นครอบครัวของผมเองที่ปลูกข้าวเพื่อกินในครัวเรือน แต่ทำสวนแตงร้านเพื่อขาย

มีครั้งไหนไหมที่ข้าวที่ปลูกไว้แล้วไม่พอกินได้ตลอดทั้งปี คำตอบคือไม่มี แล้วมีครั้งไหนไหม ที่สวนแตงทำออกมาแล้วราคาถูกจนไม่คุ้มกับเงินที่ลงทุนไปจนไม่กล้าเก็บผลิตผล ไปขายเพราะเกรงว่าค่าน้ำมันรถจะทำให้ขาดทุนมากกว่าเดิม คำตอบคือ มี

ครอบครัวของผมทำ หมายถึง พี่ชาย พี่สาว ที่อยู่ที่บ้านทำ ถ้าเมื่อใดก็ตาม ที่แตงออกจากสวนเมื่อไปถึงตลาดแล้ว ได้กิโลกรัมละ 2 บาทเมื่อไหร่ นั่นคือหายนะอย่างแท้จริง

๑. ยามเช้า

เสียงเฮฮา พร้อมเต้นประกอบท่าแอโรบิคของนักเรียนประมาณ 80 คน พร้อมกับครู 2 คน ที่อยู่กลางสนามของโรงเรียนในยามเช้า ทำให้ผมต้องเดินเข้าไปดูใกล้ๆ มันเป็นการอุ่นเครื่องคลายความหนาวของครูๆ และนักเรียนของโรงเรียนบ้านเสาหิน ในหมู่บ้านที่ยามเช้าอุณหภูมิอยู่ที่ประมาณ 10 องศา

นักเรียนจาก 6 หย่อมหมู่บ้าน มารวมและเรียนกันที่โรงเรียนแห่งนี้ มีการเรียนการสอน ป.1-ป.6 และครูจริงๆ 2 คน อีก 2 คนเป็นผู้ช่วย

๒. เล่าย้อน

ย้อนกลับไปวันแรกที่พวกเรามาถึง ผมกับเพื่อนอีก 2 คนเดินดุ่มๆ เข้าไปในบริเวณโรงเรียน สิ่งที่แปลกตาแต่ผมเข้าใจได้ คือเด็กนักเรียนทุกคน ไม่ว่าใครก็ตามเห็นพวกเราแล้วยกมือไหว้กันหมด ทำให้ผมนึกถึงโรงเรียนที่ผมเรียนเมื่อ 20 ปีก่อน ที่เป็นโรงเรียนชนบทเหมือนกันและสภาพของโรงเรียนไม่ได้ต่างกันมากเท่าไหร่ บ้านผมพูดภาษาอีสาน นักเรียนแถบนี้ก็พูดอีกแบบหนึ่ง

เสาหิน ตำบลเล็กๆ ของอำเภอแม่สะเรียง จังหวัดแม่ฮ่องสอน อยู่กลางหุบเขา ติดชายแดนพม่า มีหมู่บ้านเล็กๆ อยู่กันเป็นหย่อมๆ หมู่บ้านละ 10-80 หลังคาเรือน ส่วนใหญ่เป็นกะเหรี่ยงและไทใหญ่ ถือบัตรสีชมพู มีเพียงส่วนน้อยเท่านั้นที่ถือบัตรแสดงตนเป็นคนไทยและอีกส่วนหนึ่งไม่มีบัตร หรือสำเนาทะเบียนบ้านแสดงความมีตัวตนใดๆ

ใช้ไฟฟ้าพลังงานแสงอาทิตย์ ใช้น้ำปะปาดอย

ระยะทางเกือบร้อยกิโลเมตรจากตัวอำเภอแม่สะเรียง มุ่งหน้าขึ้นสู่ทิศตะวันตกเฉียงเหนือเข้าไปเกือบๆ จะเหยียบชายแดนพม่า ด้วยรถกระบะ 4×4 เท่านั้น ถ้าไม่ขับเคลื่อน 4 ล้อ ก็ต้องเป็นรถสิบล้อขนของส่งเข้าพม่าด้านชายแดนเข้าสู่บ้านท่าทราย (ของพม่า) ซึ่งเป็นด่านผ่อนปรนภาษี

ที่ผมบอกต้องกระบะขับเคลื่อนสี่ล้อเท่านั้นก็เพราะว่าสภาพถนนที่เรียกได้ ไม่เต็มปากว่ามันเป็นถนน เพราะบางส่วนต้องวิ่งบนห้วย ใช่ครับ ขับรถล่องไปตามลำห้วย พวกเราใช้เวลาเดินทางประมาณ 7 ชั่วโมงกับระยะทาง 94 กิโลเมตร (พักกินข้าวที่ด่านยอดดอย) ในฤดูฝน สิ่งที่สิงห์บรรทุกสิบล้อทั้งหลายหรือคนที่จะเข้าไปยังเสาหินต้องเตรียมไป ด้วยคือ เต็นท์และอาหารสำรองระหว่างทาง เพราะบางครั้งน้ำป่าไหลแรงทำให้ไม่สามารถขับรถข้ามห้วยไปได้ ต้องนั่งรอ นอนรอกัน

ตำบลเสาหิน มีอะไรดีผมจึงต้องเข้าไปดู บอกตรงๆ ตรงนี้ว่า ไม่ได้มีอะไรแตกต่างหากมองเพียงผิวเผิน และแตกต่างจากหมู่บ้านโดยทั่วไปในเมืองไทยเป็นอย่างมากหากมองง่ายๆ เช่น ถนนหนทางไม่ดี ไฟฟ้าไม่มี 90% ของบ้านที่อยู่ตรงนั้นเป็นบ้านหลังคามุงใบจาก น้อยมาที่จะมีสังกะสีหรือกระเบื้อง

แต่ กะเทยเข้าถึงแล้ว!

นายกรัฐมนตรีของไทยคนปัจจุบันคือใคร เด็กนักเรียนตอบว่า ไม่รู้ แล้วผู้ว่าราชการกรุงเทพมหานครคือใคร คำตอบที่ได้มาคือ อภิสิทธิ์ เวชชาชีวะ

ผมจะไม่รู้สึกอะไรมาก ถ้าหากคนที่ตอบคำถามนี้อายุสามขวบ

แต่สำหรับเรื่องที่ผมยกมานั้น มันคือคำตอบของเด็ก ม.6

อย่าว่าอย่างนั้นอย่างนี้เลย อย่าคิดว่าเรื่องแบบนี้จะไม่มีทางเกิดขึ้นจริง ผมเรียนมาในโรงเรียนมัธยมที่เด็ก ม.3 บางคน ยังอ่านหนังสือไม่ออกด้วยซ้ำ หรือนักเรียนชั้น ม. 1 ท่องกอ ไก่ ไม่ถึง ฮอ นกฮูก มันเป็นเรื่องขำไม่ออกเท่าไหร่ ใครที่ได้ร่ำเรียนมาในเมืองกรุงหรูหรา หรือได้รับการศึกษาจากโรงเรียนในตัวจังหวัดมันก็ไม่เท่าไหร่ เหตุการณ์แบบนี้คงไม่เกิดขึ้น แต่สำหรับเด็กต่างจังหวัดไกลปืนเที่ยงด้วยแล้ว มันอาจจะเป็นเรื่องสามัญธรรมดา เรื่องปากท้องของครอบครัวย่อมสำคัญกว่า ลูกๆ ไม่ได้ไปโรงเรียนไม่เป็นไร แต่ขอให้ได้ไปช่วยผู้ปกครองตัดอ้อยรับจ้าง หรือเกี่ยวข้าว รับจ้างหาเงินซื้อข้าวสารก่อน