Tag: form

วันนี้ผมจะมาพูดเกี่ยวกับการใช้ CSS มาช่วยในการทำให้ User Interface ของหน้าแบบฟอร์มทำงานตอบโต้กับผู้ใช้งานได้ดีขึ้น

การใช้ pseudo-classes ของ CSS เข้ามาช่วยในการตบแต่งหน้าแบบฟอร์มนั้นอาจจะช่วยให้แบบฟอร์มดูน่าใช้งานมากขึ้น และ ช่วยให้ผู้ใช้งานได้รู้ว่าตัวเองกำลังกรอกแบบฟอร์มตรงไหนอยู่ พร้อมทั้งมีคำแนะนำในการกรอกข้อมูลลงไปในแบบฟอร์มนั้นได้ด้วย

ตัวอย่างที่ผมจะนำเสนอนี้ใช้เทคนิคการทำงานของ pseudo-classes ใน CSS3 เข้ามาประกอบกับโครงสร้างของ XTHML เพื่อให้แบบฟอร์มในเว็บไซต์นั้น ทำงานตอบโต้กับผู้ใช้งานได้อย่างเป็นประโยชน์สูงสุดครับ

• :active ในที่นี้ จะทำงานในขณะที่ click mouse (ตอนที่กดลงไปนั่นเอง)
• :focus จะทำหน้าที่บอกตำแหน่งของตัวรับข้อมูลของแบบฟอร์มที่ cursor ของผู้ใช้งานทำงานอยู่ และ สถานะที่พร้อมใช้งาน (พร้อมรับข้อมูลที่จะกรอก)
• :checked เป็น pseudo-classes ที่ทำการเช็คค่าความเป็นจริงของ input[type=’checkbox’], input[type=’radio’] ว่าได้ทำการเลือกไปแล้ว

ความเดิมจากตอนที่แล้ว จากตัวอย่างเมื่อคราวที่แล้ว ขออนุญาติตอบคำถามของคุณ​ mabonic ก่อนนะครับ ว่าใน IE6 ถ้าไม่สามารถกำหนด attribute selector ได้จะทำอย่างไร คำตอบมีสอง Case ครับ Case1: คือ เขียน class selector เพื่อกำหนดคุณสมบัติให้มันครับ ส่วน Case2: ก็คือ ใช้ JavaScript ที่ชื่อ ie7-js สำหรับ reset ค่า default ต่าง ๆ ในการ render และ ทำให้มันรู้จักคำสั่งของ CSS level ใหม่ ๆ ที่มันไม่รู้จัก (อย่าลืมนะครับว่า IE6 มันแก่แล้ว) JavaScript ตัวนี้ให้กำเนิดโดย Dean Edwards แต่ข้อจำกัดหลายอย่างก็ยังมีอยู่ ถ้าผู้ใดสนใจเป็นหนึ่งในทีมพัฒนาก็สามารถเข้าร่วมได้นะครับ

มาต่อกันที่เรื่องของฟอร์มกันครับ จากคราวที่แล้วผมนำเสนอตัวอย่างการเขียนฟอร์มเล็ก ๆ ง่าย ๆ ไปหนึ่งแบบทีนี้เราจะมาดูกันครับว่าถ้าเรามีฟอร์มสำหรับเก็บข้อมูลที่สัมพันธ์กันหลาย ๆ ส่วน เราจะเขียนออกมากันอย่างไร ในบทความนี้ tag ที่เพิ่มเข้ามาก็จะมีดังนี้ครับ <fieldset></fieldset> และ <legend></legend> จากครั้งที่แล้วได้เกริ่นไป แต่ยังไม่ได้มีบทบาท รอบนี้ล่ะ มันจะเป็นตัวชูโรง fieldset จะเป็น tag ที่ใช้สำหรับแยกฟอร์ม ออกเป็นส่วน ๆ ตามข้อมูลที่เรานั้นต้องการจะเก็บ และ legend จะเป็นการตั้งชื่อบ่งบอกชื่อให้กับ fieldset นั้น ๆ ว่าเป็น set ของอะไร

ผมติดมาไว้นานมากตั้งแต่ปีที่แล้ว ที่บอกว่าถ้ามีเวลาผมจะแนะแนวทางการใช้ form ให้ถูกต้อง สะอาด และ accessibility วันนี้ก็คิดว่าคงได้เวลาแล้วล่ะ เพราะกว่าจะว่างอีกคงนานแน่ ๆ เลย เพราะตอนนี้ผมเองก็ไปมุ่งศึกษาในส่วนของ Semantic Web และ Mobile Web Technology แล้วมากกว่า อีกอย่างฝันอยากจะทำ free PDF Magazine เกี่ยวกับการสร้างสรรค์ การจุดประกาย ส่งเสริมให้เกิดความคิดสร้างสรรค์ คิดต่อยอด ให้มีในประเทศไทยบ้างแต่คงจะเริ่มจากกรอบของสิ่งที่ผมทำอยู่ รู้จัก และ ถนัด ซึ่งคิดว่าคงจะได้เห็นกันในเร็ว ๆ วันนี้ แต่อย่างไรก็ตาม ผมก็จะมาบ่น ๆ แบบเรื่อย ๆ เอื่อย ๆ ของผมแบบนี้ ต้องขออภัยที่อาจจะทำให้ ThaiCSS ดูเงียบเหงาไป อาจจะเห็นผมคนเดียวอย่างนี้บ่อย ๆ เพราะพรคงอาจจะนาน ๆ แวะเข้ามาทีแล้ว เพราะมีหน้าที่รับผิดชอบอันยิ่งใหญ่กว่าไว้รอ Surprise กันในเร็ว ๆ วัน สำหรับคนที่รัก Tweeter สามารถพูดคุยกับผมได้ทั้งวันทั้งมีสาระ และ ไม่มีสาระได้เลย (อย่างหลังคงไม่บ่อย หะ หะ) ผมใช้ username ว่า radiz ชื่อผมนี่แหละครับ แนะนำว่าให้ใช้ SNS ในทางที่มีประโยชน์นะครับ อย่าเอามันมาทำลายเวลา และ ขดสมอง

เข้าเรื่องกันดีกว่าครับ ก่อนเราจะเขียนโครงสร้างแบบฟอร์มใน xhtml นั้นเรามารู้จัก tag ต่าง ๆ ที่จะทำงานร่วมกับโครงสร้างแบบฟอร์มกันก่อนโดยผมจะกล่าวแบ่งตามประเภทของมันนะครับ (Block Element และ Inline Element) และ สิ่งที่ผมกล่าวถึงจะเป็นส่วนที่ทำงานเกี่ยวกับ Data Entry (การใส่ข้อมูล) ของแบบฟอร์มส่วนโครงสร้างร่วมอื่น ๆ ให้พิจารณาตามความเหมาะสมครับ บางคนอาจจะใช้ ul, ol หรือ dl ไม่แนะนำให้ใช้ table ในการจัด layout ของ form ครับผม มาทำความรู้จักกับ tag ที่ทำงานร่วมกับ Data Entry ต่าง ๆ กันเลยครับ

หลังจากที่ได้ form มาแล้ว ซึ่งเขียนแล้วต้องถูกหลัก ผ่านมาตรฐาน w3c ด้วยนะครับ มาถึงตอนนี้เรามาจัดรูปแบบกันบ้าง การเขียน css เพื่อควบคุมการแสดงผลของ form นั้น ไม่ได้ยากอย่างที่หลายคนคิด เมื่อก่อนนี้ กว่าจะได้ form ออกมาสักตัวต้องสร้างตารางกันให้วุ่นวาย โค้ดยาวเฟื้อย จากเจียงฮาย ไปสุไหงโกลก

ลักษณะของการจัดการหน้าตาของ form ที่ผมจะแนะนำและยกตัวอย่างต่อไปนี้ คือแบบยอดนิยมที่เคยปฏิบัติกันมานมนานนะครับ คือ เอาชื่อไว้ทางซ้าย เอา input ไว้ทางขวา

รูปแบบของ form เป็นอีกเรื่องนึง ที่หลายๆ ท่านยังงงอยู่ ว่ามันจะต้องเขียนออกมายังไงให้ถูกหลัก XHTML และสามารถจัดการรูปแบบด้วย CSS ได้อย่างถูกต้อง สวยงาม และตรงตามความต้องการมากที่สุด ผมคงต้องแยก บทความออกเป็น 2 ตอน เพื่อทำให้ข้อมูลในเว็บดูเหมือนเยอะ อิอิ อ๊ะ ม่ายช่าย… ที่ต้องแยกเป็น 2 ตอน เพราะ จะเน้นการทำ form 2 ลักษณะนั่นเองครับ

ในการเขียน form นั้น สิ่งหนึ่งที่ขาดไม่ได้ก็คือ <label> หรือ ชื่อของ ตัวรับค่าแต่ละตัวนั่นเอง เช่น

<label for=“name” >ชื่อ : </label>
<input name=“name” id=“name” type=“text” />